26 januari 2012

Spierbal-resolutie Vlaams parlement resultante van groeiende politieke zenuwachtigheid over Oosterweelbeslissing

Meerderheidspartijen willen interne dissidentie de mond snoeren en opstellers MER-rapport over Meccanoscenario onder druk zetten

In het Vlaams parlement ligt vandaag een resolutie voor ingediend door parlementsleden van de drie meerderheidspartijen. Met die resolutie willen de partijen de Oosterweelbeslissing (incluis randvoorwaarden) van september 2010 herbevestigen. Bovendien eisen ze van de regering en lokale gemeentebesturen ‘eenduidige communicatie’ over het Oosterweeldossier.
Dit initiatief is een bizarre demarche, want waarom voelen parlementsleden uit de meerderheid plots de noodzaak om aan een regering te vragen een reeds genomen beslissing te herbevestigen en om lokale besturen tot de orde te roepen op het vlak van communicatie over dit dossier?

De centrale vraag hierbij wordt: wie zijn de doelgroepen van deze communicatie?
Er zijn er twee:

1. de politieke twijfelaars binnen regering en op lokaal niveau (= gemeentebesturen en Antwerpse districten).
Het is niet allemaal koek en ei binnen de meerderheidspartijen i.v.m. dit dossier. Lokale burgemeesters die essentiële onderdelen van het Masterplan bekritiseren, Antwerpse districtsraden die impliciet de Meccano steunen, een N-VA-voorzitter die zijn twijfels uit bij de Oosterweeltunnels, etc. In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen wil men daarom de rangen gesloten houden De resolutie dient om groeiende dissidentie binnen de partijen – ook en vooral op lokaal niveau – in de kiem te smoren. Het Oosterweeldossier wordt een belangrijk thema bij de gemeenteraadsverkiezingen: richting lokale kandidaten zetten de drie meerderheidspartijen de puntjes op de i, om iedereen bij de les te houden.
Wat dat betreft wijst de resolutie vooral op onzekerheid en verdeeldheid binnen de regering.

2. de opmakers van het MER-rapport waarin de Oosterweelverbinding wordt afgewogen tegen het Meccanoscenario.
Uit de kennisgeving van de lopende MER-rapportering over de Oosterweelverbinding blijkt inmiddels dat het Meccanoscenario volwaardig meegenomen moet worden als alternatief voor de Oosterweelverbinding, d.w.z. onder de eigen randvoorwaarden en niet onder die van de regering (bv. verschilpunt al dan niet open houden Kennedytunnel voor vrachtverkeer).
In de lopende MER-procedure wordt het Meccanoscenario dus wel degelijk meegenomen onder andere voorwaarden dan vermeld in de resolutie. Als de meerderheidspartijen blijkens de resolutie nogmaals de behoefte voelen om de randvoorwaarde ‘vrachtverbod in de Kennedytunnel’ vast te klikken als enige randvoorwaarde, wat zegt dit dan over het statuut van het lopende MER-onderzoek? We kunnen uit deze resolutie alleen maar afleiden dat de meerderheidspartijen hier stellen dat ze de Meccano in de plan-MER niet ernstig willen nemen, wat de dienst-MER daar verder ook over denkt.
Terecht noteert Gazet van Antwerpen in haar standpunt vandaag: ‘Middenvinger naar de actiegroepen is niet proper’.
Wij durven dit intimidatie aan het adres van de opstellers van het MER-rapport noemen: verdoe uw tijd niet aan ernstig onderzoek van het Meccanoscenario, want wij houden daar toch geen rekening mee.
Om het BAM-tracé op de rails te houden nam de regering eerder al eens haar toevlucht tot dit soort van demarches. In de Arup/SUM-studie (2008-2009) werd het toenmalige stRaten-generaal-tracé ook onderzocht op eigen randvoorwaarden. Dat uitgangspunt stond expliciet zo opgenomen in de Europese aanbesteding voor de studieopdracht. Maar toen bleek dat het stRaten-generaal-tracé gunstiger scoorde dan het BAM-tracé, besliste de regering om haar belofte te breken en kwam ze terug op haar fiat om dat tracé op eigen voorwaarden te bestuderen.

De Vlaamse regering laat vandaag dus haar spierballen rollen, intern en extern. Uit de resolutie blijkt vooral angst voor zichzelf en de wil om bij voorbaat mogelijke resultaten van een MER-rapport te overrulen. Dit is paniekvoetbal.
De politieke communicatie achter deze resolutie beoogt:
* de Meccano en de TML-studie openlijk nog eens bij het grof vuil zetten;
* bij voorbaat het Meccanoluik uit de plan-MER in twijfel trekken;
* groeiende dissidentie binnen meerderheidspartijen in het gareel houden.

Het parcours van de Oosterweelbesluitvorming wordt stilaan dramatisch, op het vlak van de relatie met de bevolking en de omgang met procedures.
Het dossier werd jaren geleden op ondoorzichtige wijze opgestart, binnen gesloten besluitvorming. We worstelen nog steeds met deze erfenis. In het voorjaar van 2000 werd te elfder uren een zogenaamde 7de variant toegevoegd aan een lopende studie – niemand had ooit van die variant gehoord.

Enkele weken later werd deze variant – het latere BAM-tracé – het officiële regeringsstandpunt, bekrachtigd door een nepdraagvlak bekomen op een zogenaamde Staten-Generaal. De Antwerpenaar werd in snelheid genomen.
Vervolgens ging het dossier vijf jaar ondergronds. Niemand in Antwerpen werd op de hoogte gebracht van wat er op de stad afkwam. De bevolking hoorde het in Keulen donderen, wanneer werd gepolst naar de intentie van de regering om een nieuwe autostrade te bouwen.
In 2005 verscheen het dossier weer bovengronds. Meteen rees verzet vanuit vele hoeken. Daar werd nooit ernstig op ingegaan. Wie vragen stelde bij het project werd afgeblaft en weggelachen.
Vervolgens hielden regering en BAM jarenlang leugens gestand: dat de ring niet verbreed zou worden, dat er geen 18 rijstroken aan het Sportpaleis zouden komen, dat wat de actiegroepen en burgers beweerden larie was. Het debat over luchtkwaliteit, lawaai en stadsontwikkeling (vernietiging Eilandje, mismeestering ringzone) werd nooit ernstig genomen.
Toen actiegroepen een volksraadpleging hadden afgedwongen, ging de politiek met haar gewicht op de vraagstelling zitten: er kwam een dictaat vanuit Brussel: deze vraag en geen andere.
Toen de uitslag van de volksraadpleging niet strookte met de agenda van de regering (BAM-tracé overeind houden), werd die uitslag genegeerd. Men ging lustig door met het BAM-tracé.
Na de volksraadpleging ontstond binnen Antwerpen een alternatief scenario: het Meccanoscenario. Dat alternatief werd vervolgens onder leugens en bedrog bedolven door de regering. Het was zogezegd bestudeerd door de overheid, maar na ruim een jaar vragen om die studie bleek dat de regering met lege handen stond. Tot vandaag verkeren we in deze situatie: de overheid heeft nooit het Meccanoscenario geanalyseerd. Geen enkele minister woonde ooit een van de inmiddels ruim vijftig Meccanopresentaties bij, ook niet in het Vlaamse parlement.
Het verdacht maken van het Meccano-alternatief en van studies erover bleek daarentegen prioriteit nummer één. Zo verwijst de resolutie naar de uitleg van het Vlaams Verkeerscentrum (VVC) over de studie van Transport & Mobility (TML) om het Meccanoscenario nog maar eens opzij te schuiven. In de resolutie wordt echter verzwegen dat het studiebureau TML na die bewuste parlementaire rapportage door het VVC officieel protest aantekende bij de minister en de parlementsvoorzitter tegen de tendentieuze manier waarop het VVC de TML-studie door het slijk haalde. Vervolgens excuseerde het VVC zich bij TML en kwam er een vergadering van VVC en TML met verslaggeving. Over het protest van TML, die vergadering en het verslag (zie ook bijlage) geen woord in deze resolutie, noch over de toen gemaakte afspraken.

Vandaag moeten we vaststellen dat de meerderheidspartijen het hoger geschetste brokkenparcours continueren, door bij voorbaat mogelijke resultaten van de MER-procedure naast zich neer te leggen. Tegelijk riskeert de regering ook diverse inbreuken op de wet op overheidsopdrachten – we verwijzen bv. naar het voornemen om een halve Oosterweel aan Noriant te gunnen (zinloze vraag aan Europa), naar de doorschuifoperatie BAM in NV LHT (waarschuwing Inspectie Financiën).
Een arrogante houding tegenover procedures, actiegroepen, lokale politici, Europa: het blijkt een constante. We blijven wachten op een open en constructieve houding vanuit de regering jegens dit voor Antwerpen en Vlaanderen belangrijke dossier.
De Vlaamse regering blijft voorlopig opteren voor het overeind houden van het BAM-tracé. Om dat doel te bereiken wordt intern onophoudelijk poker gespeeld en extern afgedreigd. Deze resolutie is daarvan de zoveelste belichaming.

Manu Claeys voor stRaten-generaal
Wim van Hees voor Ademloos