18 april 2016

1 jaar toeristische vluchten op Deurne: Groen maakt de balans op


Eén jaar na de start van de toeristische vluchten op de luchthaven van Deurne maakt de partij Groen de balans op. Ondank alle hoera-berichten over de heropleving van de regionale luchthaven, oogt die allesbehalve rooskleurig. De luchthaven bevindt zich middenin drukbevolkt woongebied en de overlast voor de omwonenden (vooral in Berchem, Deurne, Borsbeek, Mortsel en Boechout) neemt almaar toe. Het aantal klachten over geluidsoverlast en geurhinder explodeert.
“In no time is de luchthaven van Deurne uitgegroeid tot een toeristische luchthaven met zonnige bestemmingen als Palma de Mallorca, Alicante en Malaga”, zegt Ingrid Pira die zich heeft vastgebeten in het dossier. “Ze gelijkt in niets meer op de kleine regionale zakenluchthaven zoals oorspronkelijk bedoeld. We kunnen niet langer blind blijven voor de overlast die dat met zich meebrengt. Daarom starten we samen met de betrokken districten een traject op waarin we met Groen pleiten voor een uitdoofscenario van de luchthaven. Samen met de omwonenden en de actiecomités  gaan we de komende maanden op zoek naar een nieuwe invulling die zowel economisch rendabel is als rekening houdt met de leefkwaliteit van de buurt.”
Een terugblik op het voorbije jaar
Op 18 april 2015 ging de eerste commerciële vlucht in Deurne van de grond. Het aantal passagiers in 2015 steeg tot 221.155, een stijging van maar liefst 82% in vergelijking met 2014 (121.357 passagiers). De vluchten van Jetairfly hebben hierin een belangrijk aandeel. Het gaat niet enkel over meer vluchten, maar ook over grotere toestellen. 2016 moet het jaar van de bevestiging en de verdere doorbraak volgen. Zo wil Marcel Buelens (CEO van luchthavenuitbater Egis) het record van het jaar 2000 verbreken (275.000 passagiers). Hij mikt op meer dan 280.000 passagiers. Hiermee wil hij de luchthaven voor het eerst in haar geschiedenis rendabel krijgen, want dat is ze tot op de dag van vandaag nog steeds niet.
Afgelopen jaar is er ook een nieuwe vertrekhal, koffieshop en brasserie geopend en verkreeg de luchthaven een  stedenbouwkundige vergunning voor de uitbreiding van aankomst- en vertrekhal. Dit tegen het advies van de stedenbouwkundig ambtenaar in. Ook het duurder maken van de vliegtickets (via de passagierstaks), en de opening van een betaalparking (onvergund) en een balie voor autoverhuur moeten bijdragen om de luchthaven voor het eerste uit de rode cijfers te halen. De komst van een evenementenhal vormt de kers op de taart.
Na de aanslagen
Na de aanslagen op de luchthaven van Zaventem deden alle Belgische regionale luchthavens even dienst als uitwijkmogelijkheid. Deurne verwerkte heel wat vluchten van Brussels Airlines (58 opstijgende en aankomende vluchten of ongeveer 2.500 tot 3.000 passagiers op één dag). De omwonenden reageerden met veel begrip op deze noodsituatie en de tijdelijke extra overlast die deze met zich meebracht.

“Wat bij veel omwonenden én bij Groen evenwel op verbijstering stootte, waren de uitspraken van Marcel Buelens naar aanleiding van de toegenomen vluchten na de aanslagen op Zaventem”, aldus Pira. “De CEO ziet daarin het bewijs dat Deurne meer vluchten aankan. Op langere termijn staat er geen maat op zijn ambitie. Zo droomt hij  hardop van een half miljoen passagiers op Deurne. Bij de omwonenden komt dit hard aan.” 

Klachten exploderen
2015 was ook het jaar dat de klachten explodeerden. Waar de CEO van de luchthaven Marcel Buelens in eerste instantie geen toename van het aantal klachten noteerde, antwoordde Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) op vraag van Vlaams Parlementslid Ingrid Pira dat het aantal klachten wel degelijk fors is toegenomen: van 36 klachten in 2014 tot 504 klachten in 2015. Vijftien keer meer dus. Het gaat daarbij om klachten van ‘unieke personen’, dat wil zeggen dat er abstractie gemaakt is van mensen die meer dan 1 klacht indienden.

“Ook via onze Groen-mandatarissen in de betrokken districten ontvangen wij steeds meer klachten, voornamelijk vanuit Berchem en Deurne, maar ook vanuit Borsbeek, Mortsel en Boechout. Ze gaan over het toegenomen aantal vluchten en de geluidsoverlast, maar ook over de stank van kerosine”, aldus Pira. “Tot nu toe is de gezondheidsschade door kerosinedampen nog niet op een onderbouwde manier in kaart gebracht. Daarom vragen we met Groen dat er duidelijke gezondheidsmetingen komen met moderne apparatuur die zowel fijn stof, geluids- als geurhinder duidelijk en op een wetenschappelijke manier in kaart brengen. Groen vraagt ook dat dergelijke vormen van overlast in overweging worden genomen bij de toekenning van de milieuvergunning voor de luchthaven. De bestaande milieuvergunning biedt te weinig garanties op de leefkwaliteit rond de luchthaven. Wij pleiten ervoor om de luchtkwaliteit uitdrukkelijk als criterium in de vergunning van de luchthaven op te nemen.”

Luchthaven moet dicht
Voor Pira en Groen is het duidelijk. “Er is geen ruimte voor een regionale luchthaven te midden van woonwijken. Groen wil de luchthaven van Deurne op termijn dicht.  Als groene partij zijn wij sowieso geen voorstanders van een ongeremde groei van het vliegverkeer. Ook niet in Zaventem. We zijn niet tegen vliegtuigen. Maar vliegen is niet onze eerste keuze, zeker niet voor verplaatsingen op korte afstanden.  Korte vluchten kunnen beter vervangen worden door de trein. Treinen stoten voor eenzelfde afstand veel minder CO2 uit dan vliegtuigen.”
“Bovendien, het alternatief voor Deurne is er”, beargumenteert het Vlaams parlementslid en tevens fractieleider voor Groen in Mortsel. “Zo werd er maar liefst 250 miljoen euro geïnvesteerd in de Diabolo-verbinding, de spoorverbinding van Antwerpen met de luchthaven van Zaventem. Die lijn ligt er nu, maar wordt te weinig gebruikt. Kiezen voor een hogere frequentie op de directe spoorlijn naar Zaventem is de meest voor de hand liggende oplossing. Binnen het halfuur kan je van Antwerpen in Zaventem raken. In veel internationale luchthavens moet je even lang of langer sporen naar het stadscentrum.”
Er is een alternatief
“Het draagvlak voor een andere invulling van de luchthaventerreinen groeit”, meent Pira. “Maar sommigen hebben ook schrik. Als de luchthaven verdwijnt, wat komt er dan in de plaats? Misschien wel een KMO-zone met vervuilende fabrieken en dan raak je als buurtbewoner van de regen in de drop. Met Groen willen wij onze mening niet opdringen aan de omwonenden. Ook niet aan de vele  actiecomités die nu de handen ineen hebben geslagen en zoeken naar nieuwe oplossingen. Daarom starten we een traject op om samen deze comités en de vele verenigingen die actief zijn in Deurne, Berchem, Borsbeek, Boechout en Mortsel te zoeken naar de beste toekomst voor de luchthaventerreinen.”

“We stellen daarbij een aantal duidelijke criteria voorop. Zo willen we dat de omwonenden en de actiecomités gehoord worden. We gaan er ook vanuit dat de luchthavenactiviteiten uitdoven en kiezen voor een groene invulling van de terreinen die vrijkomen, met veel ruimte voor recreatie. Door op een deel van het terrein innovatieve technologiebedrijven aan te trekken of in te zetten op hernieuwbare energie, gaan we op zoek naar alternatieven voor de tewerkstelling die er nu is op de luchthaven. Een beperkt deel van de oppervlakte reserveren we voor nieuwe woningen. Antwerpen krijgt de komende decennia immers heel wat nieuwe bewoners. En, belangrijk, we vermijden dat er nieuwe verkeersstromen worden aangezogen.”
Om tot dit nieuwe plan voor de luchthaven van Deurne te komen, gaat Groen de komende maanden actief op stap in de verschillende districten. Onder meer via deur-aan-deurbevragingen, infoavonden en een flyer- en affichecampagne.
Meer info:
Ingrid Pira, Vlaams Parlementslid Groen en fractieleider Groen Mortsel, 

Tim Torfs, persmedewerker Groen Antwerpen,