Eén jaar na de start van de toeristische vluchten op de
luchthaven van Deurne maakt de partij Groen de balans op. Ondank alle
hoera-berichten over de heropleving van de regionale luchthaven, oogt die
allesbehalve rooskleurig. De luchthaven bevindt zich middenin drukbevolkt
woongebied en de overlast voor de omwonenden (vooral in Berchem, Deurne,
Borsbeek, Mortsel en Boechout) neemt almaar toe. Het aantal klachten over
geluidsoverlast en geurhinder explodeert.
“In no time is de luchthaven van Deurne uitgegroeid tot een toeristische
luchthaven met zonnige bestemmingen als Palma de Mallorca, Alicante en Malaga”,
zegt Ingrid Pira die zich heeft vastgebeten in het dossier. “Ze gelijkt in
niets meer op de kleine regionale zakenluchthaven zoals oorspronkelijk bedoeld.
We kunnen niet langer blind blijven voor de overlast die dat met zich meebrengt.
Daarom starten we samen met de betrokken districten een traject op waarin we met
Groen pleiten voor een uitdoofscenario van de luchthaven. Samen met de
omwonenden en de actiecomités gaan we de
komende maanden op zoek naar een nieuwe invulling die zowel economisch rendabel
is als rekening houdt met de leefkwaliteit van de buurt.”
Een
terugblik op het voorbije jaar
Op 18 april 2015 ging de eerste commerciële vlucht in Deurne
van de grond. Het aantal passagiers in 2015 steeg tot 221.155, een stijging van
maar liefst 82% in vergelijking met 2014 (121.357 passagiers). De vluchten van
Jetairfly hebben hierin een belangrijk aandeel. Het gaat niet enkel over meer
vluchten, maar ook over grotere toestellen. 2016 moet het jaar van de
bevestiging en de verdere doorbraak volgen. Zo wil Marcel Buelens (CEO van
luchthavenuitbater Egis) het record van het jaar 2000 verbreken (275.000
passagiers). Hij mikt op meer dan 280.000 passagiers. Hiermee wil hij de
luchthaven voor het eerst in haar geschiedenis rendabel krijgen, want dat is ze
tot op de dag van vandaag nog steeds niet.
Afgelopen jaar is er ook een nieuwe vertrekhal, koffieshop en
brasserie geopend en verkreeg de luchthaven een
stedenbouwkundige vergunning voor de uitbreiding van aankomst- en
vertrekhal. Dit tegen het advies van de stedenbouwkundig ambtenaar in. Ook het
duurder maken van de vliegtickets (via de passagierstaks), en de opening van
een betaalparking (onvergund) en een balie voor autoverhuur moeten bijdragen om
de luchthaven voor het eerste uit de rode cijfers te halen. De komst van een
evenementenhal vormt de kers op de taart.
Na de
aanslagen
Na de
aanslagen op de luchthaven van Zaventem deden alle Belgische regionale
luchthavens even dienst als uitwijkmogelijkheid. Deurne verwerkte heel wat
vluchten van Brussels Airlines (58 opstijgende en aankomende vluchten of
ongeveer 2.500 tot 3.000 passagiers op één dag). De omwonenden reageerden met
veel begrip op deze noodsituatie en de tijdelijke extra overlast die deze met
zich meebracht.
“Wat bij
veel omwonenden én bij Groen evenwel op verbijstering stootte, waren de uitspraken
van Marcel Buelens naar aanleiding van de toegenomen vluchten na de aanslagen
op Zaventem”, aldus Pira. “De CEO ziet daarin het bewijs dat Deurne meer
vluchten aankan. Op langere termijn staat er geen maat op zijn ambitie. Zo
droomt hij hardop van een half miljoen
passagiers op Deurne. Bij de omwonenden komt dit hard aan.”
Klachten
exploderen
2015 was ook
het jaar dat de klachten explodeerden. Waar de CEO van de luchthaven Marcel
Buelens in eerste instantie geen toename van het aantal klachten noteerde,
antwoordde Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) op vraag van Vlaams Parlementslid
Ingrid Pira dat het aantal klachten wel degelijk fors is toegenomen: van 36
klachten in 2014 tot 504 klachten in 2015. Vijftien keer meer dus. Het gaat
daarbij om klachten van ‘unieke personen’, dat wil zeggen dat er abstractie
gemaakt is van mensen die meer dan 1 klacht indienden.
“Ook via
onze Groen-mandatarissen in de betrokken districten ontvangen wij steeds meer
klachten, voornamelijk vanuit Berchem en Deurne, maar ook vanuit Borsbeek,
Mortsel en Boechout. Ze gaan over het toegenomen aantal vluchten en de
geluidsoverlast, maar ook over de stank van kerosine”, aldus Pira. “Tot nu toe
is de gezondheidsschade door kerosinedampen nog niet op een onderbouwde manier
in kaart gebracht. Daarom vragen we met Groen dat er duidelijke gezondheidsmetingen
komen met moderne apparatuur die zowel fijn stof, geluids- als geurhinder
duidelijk en op een wetenschappelijke manier in kaart brengen. Groen vraagt ook
dat dergelijke vormen van overlast in overweging worden genomen bij de
toekenning van de milieuvergunning voor de luchthaven. De bestaande
milieuvergunning biedt te weinig garanties op de leefkwaliteit rond de
luchthaven. Wij pleiten ervoor om de luchtkwaliteit
uitdrukkelijk als criterium in de vergunning van de luchthaven op te nemen.”
Luchthaven
moet dicht
Voor Pira en Groen is het duidelijk. “Er is geen ruimte voor
een regionale luchthaven te midden van woonwijken. Groen wil de luchthaven van
Deurne op termijn dicht. Als groene
partij zijn wij sowieso geen voorstanders van een ongeremde groei van het
vliegverkeer. Ook niet in Zaventem. We zijn niet tegen vliegtuigen. Maar
vliegen is niet onze eerste keuze, zeker niet voor verplaatsingen op korte
afstanden. Korte vluchten kunnen beter
vervangen worden door de trein. Treinen stoten voor eenzelfde afstand veel minder
CO2 uit dan vliegtuigen.”
“Bovendien, het alternatief voor Deurne is er”, beargumenteert
het Vlaams parlementslid en tevens fractieleider voor Groen in Mortsel. “Zo werd
er maar liefst 250 miljoen euro geïnvesteerd in de Diabolo-verbinding, de spoorverbinding
van Antwerpen met de luchthaven van Zaventem. Die lijn ligt er nu, maar wordt
te weinig gebruikt. Kiezen voor een hogere frequentie op de directe spoorlijn
naar Zaventem is de meest voor de hand liggende oplossing. Binnen het halfuur
kan je van Antwerpen in Zaventem raken. In veel internationale luchthavens moet
je even lang of langer sporen naar het stadscentrum.”
Er is een alternatief
“Het
draagvlak voor een andere invulling van de luchthaventerreinen groeit”, meent
Pira. “Maar sommigen hebben ook schrik. Als de luchthaven verdwijnt, wat komt
er dan in de plaats? Misschien wel een KMO-zone met vervuilende fabrieken en
dan raak je als buurtbewoner van de regen in de drop. Met Groen willen wij onze
mening niet opdringen aan de omwonenden. Ook niet aan de vele actiecomités die nu de handen ineen hebben
geslagen en zoeken naar nieuwe oplossingen. Daarom starten we een traject op om
samen deze comités en de vele verenigingen die actief zijn in Deurne, Berchem,
Borsbeek, Boechout en Mortsel te zoeken naar de beste toekomst voor de
luchthaventerreinen.”
“We stellen daarbij een aantal duidelijke criteria voorop.
Zo willen we dat de omwonenden en de actiecomités gehoord worden. We gaan er ook
vanuit dat de luchthavenactiviteiten uitdoven en kiezen voor een groene
invulling van de terreinen die vrijkomen, met veel ruimte voor recreatie. Door
op een deel van het terrein innovatieve technologiebedrijven aan te trekken of
in te zetten op hernieuwbare energie, gaan we op zoek naar alternatieven voor
de tewerkstelling die er nu is op de luchthaven. Een beperkt deel van de
oppervlakte reserveren we voor nieuwe woningen. Antwerpen krijgt de komende
decennia immers heel wat nieuwe bewoners. En, belangrijk, we vermijden dat er
nieuwe verkeersstromen worden aangezogen.”
Om tot dit nieuwe plan voor de luchthaven van Deurne te
komen, gaat Groen de komende maanden actief op stap in de verschillende
districten. Onder meer via deur-aan-deurbevragingen, infoavonden en een flyer-
en affichecampagne.
Meer info:
Ingrid Pira,
Vlaams Parlementslid Groen en fractieleider Groen Mortsel,
Tim Torfs,
persmedewerker Groen Antwerpen,